با انواع بیماری های ریه این عضو مهم آشنا شوید - وبلاگ ارم گفتگو

به گزارش وبلاگ ارم گفتگو، ریه نقش اساسی در سلامتی انسان دارد ممکن است برخی از ارگان های بدن مثل پا و یا کلیه را نداشته باشیم و بتوانیم زندگی کنیم، یا هفته ای سه بار دیالیز کنیم ولی بدون ریه نمی توانیم زندگی کنیم، به خاطر این که اکسیژن باید وارد بافت ها شده، به وسیله ریه وارد سیستم بدن گردد، به قلب و مغز و... یا به ارگان های دیگر برسد و گاز دی اکسید کربن هم از ریه باید خارج گردد. در مطلب زیر به آنالیز کلی انواع بیماری های ریه پرداخته ایم.

انواع بیماری های ریه و دلایل آنها

بیماری های ریه یکی از از شایع ترین انواع بیماری ها در سراسر دنیا می باشند.

سیگار کشیدن، عفونت و ژنتیک از شایع ترین عوامل بیماری های ریوی می باشند.

بیماری های ریوی که بر جهتهای تنفسی و هوایی تاثیر می گذارند

نای (حلق، خرخره، لوله هوا) به لوله هایی بنام نایچه (نایژه یا bronchi) منشعب شده و در ادامه این شاخه ها هم به لوله هایی کوچکتر درون ریه تقسیم می شوند. بیماری های که براین جهتهای تنفسی تاثیر می گذارند شامل:

آسم

در این بیماری جهتهای هوایی ملتهب شده و بعضی اوقات دچار گرفتگی شده باعث خس خس کردن و تنگی نفس می شوند.

آلرژی، عفونت و یا آلودگی باعث ظاهر شدن علائم آسم می شوند. {1}

چه کسانی به بیماری آسم مبتلا می شوند؟

آسم اغلب در خانواده هایی با سابقه مثبت فامیلی رخ می دهد. بیماری آسم می تواند در هر سنی بروز کند.

آسم یک بیماری مسری نیست و چون یک مشکل طبی محسوب می شود ابتلاء به آن شرم و خجالتی برای بیمار ندارد.

بسیاری از ورزشکاران المپیک و افراد مشهور مبتلا به بیماری آسم هستند افراد می توانند همزمان با ابتلاء به آسم زندگی موفقی داشته باشند.

انواع آسم

آسم دوره ای خفیف، بروز علایم آسمی خفیف بیشتر از 2 روز در هفته و بیشتر از 2 شب در ماه

آسم مزمن خفیف، بروز علایم آسم بیشتر از 2 بار در هفته، ولی نه بیشتر از 1بار در روز

آسم مزمن ملایم، بروز علایم 1 بار در روز و بیشتر از 1 شب در طول هفته

آسم مزمن بسیار شدید، بروز علایم در طول روز، در اغلب روزها، و به شکل مکرر در طول شب {2}

بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD).

بیماری ای است که در آن ریه نمی تواند بدرستی بازدم داشته و باعث مشکل در تنفس می شود. {1}

علائم و نشانه های بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD)

علائم بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) اغلب تا زمانی که ریه به اندازه قابل توجهی تخریب نشده باشد بروز نمی نمایند؛ بعلاوه طی زمان، به خصوص اگر استعمال سیگار ادامه پیدا کند، بدتر می شوند.

علامت اصلی در برونشیت مزمن:

سرفه روزانه

فراوری خلط حداقل به مدت سه ماه در سال برای دو سال متوالی می باشد.

سایر علائم و نشانه های بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) شامل موارد زیر می شود:

تنگی نفس مخصوصا در هنگام فعالیت

خس خس

احساس فشار روی قفسه سینه

وجود خلط و موکوس فراوان در ریه ها و احتیاج به تخلیه آن در اول صبح

سرفه مزمن که منجر به فراوری خلط شود که ممکن است بی رنگ، سفید، زرد یا سبز باشد.

آبی بودن لب ها و بستر ناخن ها (سیانوز)

عفونت های تنفسی متناوب

کمبود انرژی

تورم در مچ پا، پا یا کل اندام تحتانی

در مراحل پیشرفته از دست دادن وزن {3}

برونشیت مزمن

که نوعی از بیماری مزمن انسدادی ریه بوده و با سرفه مزمن شناخته می شود. {1}

علایم بیماری

در این بیماران سابقه طولانی وجود سرفه خلط دار و مصرف شدید سیگار ، قابل ملاحظه است.

در ابتدای بیماری سرفه تنها در زمستان جلب نظر می نماید و درمان فقط در زمان عودهای شدید و مکرر حملات لازم می شود.

ولی در طول سالها ، سرفه از محدوده فصل زمستان به تمام سال توسعه می یابد و عودها (با خلط فراوان) شدیدتر و مکرر خواهد بود. بیشتر عودهای برونشیت مزمن از عفونت تنفسی ناشی می شود.

با پیشرفت بیماری ، تنگی نفس موقع فعالیت ایجاد خواهد شد، خس خس سینه و کبودی ممکن است وجود داشته باشد و هیپوکسی حاصله (کمبود اکسیژن خون) باعث عدم اشباع هموگلوبین شده، و خونسازی را تحریک می نماید. سردرد صبحگاهی می تواند نشانه آغاز احتباس دی اکسید کربن باشد.

انتها همه این عوامل باعث انقباض عروق ریوی شده و باعث نارسایی قلبی می شود که با ادم (ورم پاها) و سیانوز (کبودی) خود را نشان می دهد.

بعلاوه در این مرحله اضطراب و افسردگی و اختلالات خواب شایع هستند.

در طولانی مدت برونشیت مزمن باعث بروز عوارضی از قبیل کاهش وزن ، پوکی استخوان و اختلال فعالیت عضلانی می شود. {4}

امفیزم (Emphysema)

آسیب های ریوی باعث حبس هوا در ریه شده و تعیینه شاخص این نوع بیماری انسدادی مزمن ریه مشکل در بیرون دادن هوا است. {1}

چرا دچار آمفیزم می شویم؟

دو علت اصلی شناخته شده برای آمفیزم وجود دارد:

سیگار کشیدن

بیشتر اوقات، تنباکو عامل اصلی ابتلا به این بیماری است. پزشکان دقیقاً نمی دانند که چگونه سیگارکشیدن، پوشش کیسه های هوایی را از بین می برد، اما آنالیز ها نشان می دهد احتمال ابتلای افراد سیگاری به آمفیزم، شش برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری است؛ با این حال علت اینکه تنها بعضی از افراد سیگاری به آمفیزم مبتلا می شوند برای پزشکان پوشیده است.

اگرچه هیچ درمانی برای آمفیزم وجود ندارد، اما در افراد سیگاری مبتلا به آمفیزم، ترک این عادت ممکن است به کندشدن آسیب های وارد شده به ریه ها یاری کند.

کمبودAAT

آلفا یک آنتی تریپسین(AAT)، نوعی پروتئینی طبیعی است که در خون انسان گردش می نماید.

این پروتئین مانع از آسیب رساندن سلول های سفید خون به بافت های طبیعی می شود؛ بدن برای مشاخصه با عفونت به این سلول ها احتیاج دارد.

در بدن بعضی افراد، AAT کافی ساخته نمی شود و در صورت کمبود AAT، گلبول های سفید طبیعی خون به ریه ها آسیب می رساند.

با گذشت زمان، کمبود شدید AAT در بیشتر افراد باعث ایجاد آمفیزم می شود؛ بعلاوه مبتلایان به این بیماری، ممکن است دچار مسائل کبدی شوند.

سایر علل آمفیزم شامل:

قرار گرفتن در معرض دود سیگار

پزشکان از مدت ها قبل می دانستند که استنشاق دود سیگار، حتی اگر فرد مصرف نماینده آن نباشد، می تواند به مرور زمان منجر به آسیب ریه شود.

یافته های محققان نشان می دهد احتمال ابتلا به آمفیزم در افرادی که در معرض دود فراوان سیگار قرار دارند، بیشتر از دیگران است.

آلودگی هوا

دانشمندان معتقد هستند که این عامل نیز در ایجاد بیماری آمفیزم نقش موثری دارد؛ ممکن است آمفیزم در بیشتر افرادی که در معرض آلودگی هوا قرار دارند، مدت زمان زیاد و حتی سال ها بعد ایجاد شود. {5}

برونشیت حاد

که عفونت ناگهانی جهتهای تنفسی بوده و معمولا عامل آن ویروسی می باشد. {1}

علائم برونشیت حاد

علائم اولیه برونشیت مواردی است شبیه به آنچه در سرماخوردگی یا آنفولانزا مشاهده می شود:

آبریزش بینی

گلو درد

خستگی

عطسه

خس خس سینه

فرد به راحتی احساس سرما و مور مور شدن می نماید

درد های عضلانی و کمردرد

تب بین 37 تا 38 درجه سانتیگراد

بلافاصله پس از عفونت، سرفه آغاز می شود. این سرفه ها عموما در مراحل اولیه سرفه های خشک هستند و به مرور زمان سینه سنگین شده و سرفه ها خلط دار می شوند.

سرفه همراه با خلط شایع ترین نشانه بروز برونشیت است و می تواند از 10 روز تا سه هفته ادامه پیدا کند و درمان سرفه را طولانی کند.

نشانه دیگر برونشیت در این مرحله تغییر رنگ خلط ریه از سفید به سبز و زرد است.

این تغییر رنگ به معنای نوع عفونت و ویروسی یا باکتریایی بودن آن نیست بلکه یعنی سیستم ایمنی شما درست کار می نماید و نسبت به ایجاد عفونت عکس العمل نشان می دهد.

علائم اورژانسی

علاوه بر علائمی که در بالا عنوان کردیم، در صورت بروز موارد زیر بیمار حتما باید با پزشک خود تماس بگیرد:

کاهش وزن بدون علت تعیین

سرفه های عمیق همراه با صداهای عجیب و غیرطبیعی

مشکل تنفس

درد قفسه سینه

تب 38 درجه سانتیگراد و بالاتر

سرفه هایی که بیش از 10 روز طول بکشد. {6}

فیبروز سیستیک (Cystic fibrosis)

نوعی دیگر از بیماری های ریه است و در آن ترشحات مخاطی بخوبی از درون نایچه ها پاک نمی شود. جمع شدن مخاط باعث عفونت مکرر ریه می شود.

علائم فیبروز سیستیک چیست؟

علائم سیستیک فیبروزیس به لحاظ نوع و شدت می تواند متفاوت باشد. {1}

خیلی از افراد مبتلا به فیبروز سیستیک موکوز غلیظ و چسبناکی (ترشحات غلیظ و چسبناک) دارند. این موکوز سبب انسداد ریه ها می شود و در نتیجه تنفس برای فرد مبتلا به فیبروز سیستیک سخت می شود و در نهایت فرد مستعد دچار عفونت می شود.

این اختلال بر ارگان های گوارشی نیز تاثیر می گذارد، در این حالت تجزیه و جذب غذا برای بدن سخت می شود.

بیشتر آقایانی که فیبروز سیستیک را دارند عقیم هستند و نمی توانند پدر شوند. {7}

بیماری های ریوی که بر کیسه های هوا (Alveoli یا آلوئول ها) تاثیر می گذارند

جهت ها و لوله های انتقال هوا شاخه شاخه شده و در آخر به کیسه های هوایی به نام آلوئول یا Alveoli می رسند.

این کیسه های هوایی بیشتر بافت ریه را تشکیل می دهند. بیماری های ریه که بر این کیسه ها تاثیر می گذارند شامل:

ذات الریه (سینه پهلو یا Pneumonia)

بیماری ای است که در آن کیسه های هوایی معمولا به وسیله باکتری ها عفونت می نمایند. {1}

نشانه ها و علائم ذات الریه چیست؟

در ابتدا، علائم ذات الریه مانند سرماخوردگی است و گاهی اوقات این موضوع فرآیند تشخیص عفونت ریه را سخت می نماید.

زیرا همان میکروبی که سرماخوردگی را پدید آورده به ریه راه می یابد و سبب بروز ذات الریه می شود.

به این ترتیب، در حالی که علائم سرماخوردگی رو به بهبود بوده، وضع تغییر می نماید و علائم تشدید شده و وخیم تر می شوند.

در عفونت ریه علاوه بر علائم سرماخوردگی، نشانه های زیر نیز قابل مشاهده است:

تب حدود 40 درجه

لرز

سرفه با خلط زرد یا سبز یا خونی

احساس کم آوردن نفس (به خصوص در زمان تحرک)

خستگی زیاد

کاهش اشتها

درد خنجری و تیز در قفسه سینه

تعریق زیاد

تنفس و نبض تند

کبود شدن لب و ناخن

منگی (به خصوص در کهن سالان)

بنابراین، اگر سرماخوردگی تشدید شد و علائم فوق را مشاهده کردیم، در اسرع وقت به پزشک عمومی، یا داخلی یا عفونی مراجعه نماییم.

پزشک ممکن است برای تشخیص بیماری، از ما بخواهد آزمایش خون یا تصویربرداری پزشکی (مانند رادیولوژی) انجام دهید. {8}

مرض سل (Tuberculosis)

یک نوع ذات الریه به آرامی پیشرونده است که به وسیله باکتری ای به نام Mycobacterium tuberculosis (عامل سل) بوجود می آید. {1}

علائم و نشانه های سل چیست؟

تعدادی از انواع بیماری سل وجود دارد که علائم و نشانه های سل ریوی ممکن است به همراه یا حتی قبل از تشخیص انواع دیگر سل، اتفاق بیفتد.

علائم بالینی کلاسیک و نشانه های سل ریوی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

تب

عرق شبانه

سرفه (اغلب مزمن)

سرفه خونی

کاهش یا از دست دادن اشتها

کاهش وزن

خستگی و ناراحتی

درد قفسه سینه (درد هنگام تنفس)

تنگی نفس

تورم غدد لنفاوی

پنومونی {9}

امفیزم (اتساع و بزرگی عضوی در اثر گاز یا هوا، Emphysema)

این بیماری در نتیجه آسیب به ارتباط شنماینده بین کیسه های هوا رخ می دهد. سیگار کشیدن معمولا عامل این بیماری است.

بعلاوه امفیزم برروی جریان هوا و جهتهای انتقال هوا هم تاثیر می گذارد.

ورم ریوی (Pulmonary edema)

در این بیماری مایعات از رگ های کوچک خونی خارج شده و درون کیسه های هوایی و اطراف آنها جمع می شوند.

این بیماری به دو علت نارسایی قلبی و آسیب تماشا ریه ها بیشتر رخ می دهد. {1}

سرطان ریه

این بیماری انواع بسیاری دارد و در بخش های مختلفی از ریه می تواند شکل بگیرد. معمولا این سرطان در بخش های اصلی ریه، درون یا نزدیک کیسه های هوا رخ می دهد. {1}

نشانه سرطان ریه

چاق تر شدن انگشت ها

مسائل معده

مسائل روحی

کمردرد یا کتف درد از نشانه های سرطان ریه

خستگی زیاد

عدم تعادل

تغییر در وزن

مسائل بینایی

ملتهب شدن پستان ها در مردان

سردرد

مسائل قلبی

پف کردن صورت، گردن یا بازوها

ضعف و درد

لخته های خونی {10}

بیماری های ریوی که بر رگ های خونی تاثیر می گذارند

طرف راست قلب خون کم اکسیژن را به وسیله رگ ها دریافت می نماید، و به وسیله رگ های ریوی (pulmonary) خون را به ریه پمپاژ می نماید.

این رگ های خونی ریوی هم ممکن است دچار بیماری شوند، این بیماری ها شامل:

آمبولی ریه (Pulmonary embolism)

که در آن لخته خون از سایر نقاط بدن وارد قلب شده و از قلب وارد ریه می شود.

لخته خون در یکی از رگ های خونی سان شده و معمولا باعث تنگی نفس و سطح اکسیژن پایین خون می شود. {1}

علائم و نشانه های شایع

تنگی نفس

درد قفسه سینه

سرفه

سایر علائم و نشانه ها که ممکن است همراه با آمبولی ریه رخ دهند عبارتند از:

درد یا تورم ساق پا، یا هر دو

رنگ پردگی پوست (سیانوز)

تعریق بیش از حد

ضربان قلب سریع یا نامنظم

سرگیجه {11}

فشار خون ریوی (Pulmonary hypertension)

مسائل مختلف باعث فشار خون بالا در رگ های ریوی می شود. فشارخون بالای رگ های ریوی می تواند باعث تنگی نفس و درد قفسه سینه شود. {1}

بیماری های ریوی که بر دیواره های قفسه سینه تاثیر می گذارند

دیواره های قفسه سینه نیز نقش مهمی در نفس کشیدن دارد. ماهیچه ها دنده ها را به هم متصل نموده، به قفسه سینه اجازه توسعه می دهند.

بعضی از بیماری های قفس سینه و ریه شامل:

سندرم کاهش حجم هوای تنفسی در اثر چاقی

نوعی بیماری است که در اثر چاقی اتفاق افتاده و در آن افزایش وزن برروی قفسه سینه و شکم باز شدن و بسط قفسه سینه سخت می شود.

نتیجه این بیماری مسائل حاد تنفسی است.

اختلالات عصبی و عضلانی

که در آن عملکرد ضعیف اعصاب که ماهیچه های تنفسی را کنترل می نمایند، باعث مشکل در تنفس می شود. {1}

پی نوشت:

1.www.rastineh.com

2.www.beytoote.com

3.www.doctoreto.com

4.www.daneshnameh.roshd.ir

5.www.imna.ir

6.www.chetor.com

7.www.dorvana.com

8.www.abidipharma.com

9.www.basirclinic.com

10.www.seemorgh.com

11.www.yourdoctor.ir

منبع: راسخون