ولنگاری فضای مجازی؛ این بار در قیمت گذاری خدمات وی او دی ها! - وبلاگ ارم گفتگو

به گزارش وبلاگ ارم گفتگو، در حالی که دعوت به خانه ماندن و تماشای رایگان فیلم و سریال در دوران کرونا از وعده های وزارت ارتباطات بود اما با گران شدن هزینه اشتراک در پلتفرم های ایرانی، سرانجام این وعده ها مشخص نیست.

حدود یکسال پیش در آستانه ورود کرونا به ایران، آغاز قرنطینه و دعوت به خانه نشینی وزارت ارتباطات بیان کرد که بخش مخصوص بچه ها و بعضی فیلم ها و سریال ها در تلویزیون های اینترنتی رایگان شد.

اسفندماه 98 محمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات با انتشار پستی در توئیتر بیان کرد: از فردا تا آخر هفته، بخش مخصوص بچه ها در تلویزیون های اینترنتی فیلیمو، آیو، نماوا و تیوا و در بعضی، تمام فیلم ها وسریال ها رایگان خواهد بود.

وی گفته بود با مدیران این تلویزیون های اینترنتی صحبت نموده است و بعد از آن از مردم خواهش نموده بود که در منزل بمانند و مراقب خود در برابر ⁧ کرونا ⁩ باشند.

در دوران کرونا، فضای مجازی به ویژه بخش هایی که مربوط به سرگرمی است، رشد فزاینده ای یافت و مورد اقبال هر چه بیشتر مخاطبان نهاده شد. تماشای فیلم و سریال و کارتون برای همه جذابیت پیدا کرد تا حدی که بخشی از این فضا به رونق تلویزیون های اینترنتی منجر شد.

اما این پلتفرم ها بعد از اینکه مخاطبان را جذب خود کردند ناگهان تعرفه های خود را افزایش دادند اقدامی که مشخص نیست وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات که تأمین نماینده زیرساخت فنی این پلتفرم ها است در این میان نقشی دارد یا خیر.

افزایش صددرصدی تعرفه فیلیمو و نماوا در حالی از اسفند ماه رخ داده است که به نظر می رسد این دو پلتفرم بر سر جذب مخاطب و حوزه های کاری هنری با یکدیگر رقیب هستند اما حرکت آنها در افزایش تعرفه بیش از رقابت، رفاقت بوده است.

وب سایت های نماوا و فیلیمو با وجود دریافت تعرفه های ماهانه و سالانه بالاتر از رقبای خارجی خود بدون رعایت حق حق انتشار آثار خارجی را به اشتراک می گذارند.

افزایش دو برابری این تعرفه ها، این روزها و با آغاز تعطیلات نوروزی در حالی سروصداهای زیادی در فضای مجازی راه انداخته و کاربران نظرات مختلفی در مخالفت با این تصمیم منتشر کردند که آذری جهرمی وزیر ارتباطات گفته بود که تلویزیون های اینترنتی ارائه خدمات رایگان خود را تا پایان سال ادامه خواهند داد.

از ابتدای سال جاری حق اشتراک فیلیمو برای مدت یک ماه 30 تا 35 هزار تومان بود که اکنون به 99 هزار تومان رسیده است. البته هر کاربر برای عضویت در این پلتفرم ها باید 9 درصد مالیات ارزش افزوده را نیز به حق اشتراک اضافه کند. اشتراک فیلیمو برای مدت 3 و 6 ماهه برابر با 297 هزار و 594 هزار تومان شده است. همچنین اشتراک نماوا برای این مدت زمان ها 59، 149 و 259 هزار تومان در نظر گرفته شده است.

کاربران فضای مجازی این روزها با مقایسه تلویزیون های اینترنتی ایرانی با شبکه ها و پلتفرم های مشابه خارجی تاکید نموده اند که هزینه ریالی اشتراک آنها از هزینه اشتراک شبکه های خارجی بیشتر است. همچنین کاربران معتقدند وقتی هزینه اشتراک پرداخت می نمایند دیگر نباید با تبلیغات آزاردهنده در زمان پخش فیلم روبرو شوند. از سوی دیگر کاربران تاکید می نمایند که این دو پلتفرم با حذف رقبا پیروز به کسب چنین جایگاهی در میان مخاطبان شده اند.

در عین حال کاربران بسیاری تاکید می نمایند که این رفتار تلویزیون های اینترنتی ایرانی نشان می دهد که این بسترهای پخش فیلم و سریال هم در نرخ گذاری فراوری محتوا با نرخ های نجومی انحصارگرایی می نمایند هم در حوزه انتشار محتواها با انحصار گرایی مشتری را مجبور به قبول این خدمات می نمایند.

این در حالی است که پیگیری های مهر نشان می دهد نه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) وابسته به وزارت ارتباطات و نه سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر (ساترا) نظارتی در زمینه تعرفه ها بر تلویزیون های اینترنتی ندارند. به نظر می رسد این دو سازمان در بخش تعرفه نه مجوز می دهند و نه نظارت می نمایند و در عمل این تلویزیون های اینترنتی هستند که در این زمینه کاملاً مختار عمل می نمایند.

این موضوع را می توان به نوعی بخشی از ولنگاری در فضای مجازی دانست به این معنی که در واقع نظارتی بر تعرفه گذاری و خدمات دهی به مشتری وجود ندارد و گویا مجوزی نیز در این زمینه صادر نمی گردد.

پیگیری های مهر از یکی از این پلتفرمهای ارائه دهنده خدمات ویدئویی حاکی از آن است که از سوی نهاد یا سازمانی بر تعرفه گذاری و قیمت گذاری خدمات آن نظارت نمی گردد. به اذعان این پلتفرم قیمت از سوی خود مجموعه مشخص می گردد و سازمانی هم بر مقدار و یا اجرای این تعرفه نظارتی نمی نماید. به گونه ای که اساساً این مجموعه برای افزایش تعرفه نیازی به اخذ مجوز نمی بیند!

در واقع وزارت ارتباطات، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مجموعه های سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر (ساترا) با وجود اینکه قرار است بر چنین مجموعه هایی همچون پلتفرم های اینترنتی نظارت نمایند، اما در عمل این پلتفرم ها هستند که بدون هیچ نظارتی بر فضای مجازی حکمرانی می نمایند.

در این میان متضرر اصلی مردمی هستند که با تعرفه زیاد، هزینه های اشتراک ماهانه را می پردازند و در مقابل به هیچیک از نهادهای مربوطه نمی توانند در زمینه تعرفه ها و خدمات شکایتی داشته باشند. این در حالی است که حتی در فضای مجازی سایر کشورها که نمونه هایی از این پلتفرم ها وجود دارد اگر تعرفه و خدمات و آنچه به مشتری مربوطه است بی حساب و کتاب باشد در قانون با مجازات سنگینی روبرو می شوند.

در این میان پلتفرم ها ادعا می نمایند که مخاطب از سرویسی که دریافت می نماید رضایت دارد! و مشخص هزینه ها به درآمد سرانه خانوار و نمونه های خارجی مرتبط است و همین را مبنا اعلام می کنیم. ضمن اینکه هزینه ما رشد داشته اما به جای بیشتر دریافت کردن از مخاطب، کمتر هم دریافت نموده ایم! جالب اینکه فیلیمو تاکید نموده است در ادامه فعالیت های خود میخواهد وارد بورس گردد! و مخاطب می تواند به طور شفاف در جریان درآمدها و هزینه های باشد!

تمام این موضوعات یک نکته را به مخاطب اصلی و کاربران فضای مجازی یادآور می گردد و آن هم ولنگاری در فضای مجازی است. ولنگاری که این بار از جنس قیمت گذاری خدمات خود را نشان می دهد.

چراکه در نهایت این مخاطب است که در بازاری آشفته و انحصاری مجبور است میان دو رقیبی که با هماهنگی هم ناگهان تعرفه خود را افزایش می دهند، خدماتی را دریافت کند که رضایت از آن خدمات نیز جای بحث دارد و در عین حال هیچ نهاد نظارتی هم نمی تواند از حقوق مخاطب دفاع کند زیرا به نظر می رسد در حوزه کاری آن نهادها، عملاً نظارتی تعریف نشده است.