فعالان فضای مجازی از دولت آینده چه انتظاراتی دارند - وبلاگ ارم گفتگو

به گزارش وبلاگ ارم گفتگو، نشست هم اندیشی فعالان فضای مجازی پاک با موضوع توقعات و انتظارات نخبگان و فعالان فضای مجازی از دولت آینده و مطالبات از رئیس جمهور، برگزار شد.

در این نشست رسول جلیلی عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی با تاکید بر اینکه رئیس جمهور به دلیل اینکه ریاست شوراهای عالی همچون فضای مجازی، امنیت ملی و انقلاب فرهنگی را به موازات ریاست دولت بر عهده دارد، نقش بسیار زیادی در سمت و سوی فضای مجازی کشور خواهد داشت، گفت: اینکه برخی می گویند رئیس جمهور کاره ای نیست به هیچ عنوان درست نبوده و وی قدرت و اختیار 100 درصدی در سیاستگذاری کشور دارد.

وی با اشاره به نمونه شاخص قدرت رئیس جمهور گفت: در شورای عالی فضای مجازی هر چه داد زدیم چون رئیس جمهور نخواست، حتی اتفاقی که به صلاح کشور بود نیافتاد. از سوی دیگر به دلیل همین قدرت، مصوبات شورای عالی فضای مجازی با سمت و سو دادن به عدم اجرا، به مرحله اجرا نرسید. رئیس جمهور در نظام جمهوری اسلامی همه کاره است و قدرت دارد و به راحتی می تواند مصوبه مجلس و مصوبه شورای عالی فضای مجازی را به بهانه های مختلف اجرا نکند. رئیس جمهور قدرت این را دارد که بتواند جلسه شورای عالی را در عرضه یک هفته، دوبار برگزار کند و یا اینکه ماه ها بگذرد و کشور در تب فعل و انفعالات فضای مجازی منتظر یک تصمیم از سوی شورای عالی باشد اما رئیس جمهور آن جلسه را تشکیل ندهد.

جلیلی افزود: با این وجود انتخاب رئیس جمهور دولت آینده بسیار دارای اهمیت است و کمترین انتظار این است که رئیس دولت آینده حداقل دغدغه جمهوری اسلامی و انقلاب و دغدغه اقتدار در فضای مجازی را داشته باشد.

عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی وجه غالب دهه آینده را فضای مجازی مطرح نمود و گفت: رئیس جمهور آینده باید متقاعد به مفهومی به نام رایا ایران و یا رایا جمهوری اسلامی شود. چرا که همه چرخ های کشور از این پس روی ریل های فضای مجازی حرکت می کند.

وی بر لزوم داشتن حکمرانی روابط بین الملل و ساماندهی قدرت سایبری تاکید کرد و گفت: در قیاس با اینترنت، رئیس جمهور باید ایرانت را قبول کند که یک فضای مجازی گسترده در نقاط مختلف جمهوری اسلامی با کیفیت خوب، ارزان، در دسترس و در عین حال متصل به اینترنت جهانی است. رئیس جمهور باید قبول کند که در عرصه فضای مجازی نیز ما با دشمن روبرو هستیم و باید داشتن استقلال در فضای مجازی، موضوعیت پیدا کند. در همین حال موضوع مدیریت بر تنظیم گری بین المللی فضای مجازی از دیگر انتظارات است. چرا که ما معتقدیم نباید فقط آمریکا بر این فضا مدیریت کند.

دکتر جلیلی با تاکید بر اینکه ما باید در کشور شورای امنیت فضای مجازی داشته باشیم تا در معاهدات در شرف انجام بین المللی در این فضا، ایفای نقش کنیم، ادامه داد: رئیس جمهور آینده باید سیاستگذاری پیش دستانه ای در قبال فناوری های نوظهور مانند هوش مصنوعی، 5G، اینترنت اشیا و اینترنت ماهواره ای داشته باشد تا این فناوری ها به صورت قانونمند و تحت مدیریت حاکمیت، در کشور توسعه یابند.

به گفته این استاد دانشگاه، اگر رئیس جمهور به عنوان رئیس شورای عالی فضای مجازی، دبیر شورا و وزیر ارتباطات مثلث وفاق در حوزه فضای مجازی را تشکیل دهند و به استقلال و اقتدار ما در فضای مجازی باور داشته باشند و جربزه ایران را در فضای مجازی به منصه ظهور برسانند، مسائل رفع خواهد شد.

وی با تاکید بر اینکه نگاه جناحی به فضای مجازی نباید داشته باشیم، گفت: در همین حال باید نگاه بی ارزشی به داده را در کشور اصلاح کنیم. چرا که داده منابع غنی است که باید ملی شود و حاکمیت در فضای مجازی با اتکای داده باید شکل گیرد.

حکمرانی نوین در فضای مجازی طراحی شود

آرش وکیلیان کارشناس فضای مجازی نیز در این نشست با تاکید بر اینکه باید تلقی مان از فضای مجازی شفاف باشد، گفت: اینکه فضای مجازی به عنوان خدمت و ظرفیت فنی و اجتماعی در نظر گرفته شود که متناسب با جامعه خودمان به آن سر و شکل می دهیم، در طرح شبکه ملی اطلاعات آمده و اگر رئیس جمهور آینده اراده و درکی از اهمیت موضوع داشته باشد، می تواند در 4 سال این اهداف را محقق کند.

وی گفت: اما فراتر از آن نیاز است که رئیس جمهور طرحی در فضای مجازی داشته باشد که دیگر فقط ظرفیت های فنی و اجتماعی نیست. فضای مجازی نوع مناسبات جامعه را تغییر می دهد و لازم است که رئیس جمهور آینده، طرحی متناسب با حکمرانی در این شرایط داشته باشد. رئیس دولت باید ایده های الهام بخشی فراتر از دولت الکترونیک و پروژه های فناوری اطلاعات، برای تحول دولت به کار گیرد. به بیان کلی تر نیاز است که طرحی از حکمرانی نوین در فضای مجازی از سوی رئیس جمهور ارائه دهد.

وکیلیان تاکید کرد: هم اکنون برخی کشورها طرح حکمرانی نوین را ارائه کرده اند که جایگاه فضای مجازی هر کشور و نسبت آن با قدرت های اجتماعی مختلف از جمله پلتفرم ها و اعمال حکمرانی روی آنها، مشخص است.

وی گفت: اگر رئیس جمهور آینده طراح سیاست نباشد، به طور قطع تنها نقش مجری پروژه را خواهد داشت.

مطالبات فضای مجازی از رئیس جمهور در 5 لایه

محمدحسین سیاح طاهری کارشناس فضای مجازی نیز در این نشست با اشاره به لایه مختلف در ترسیم فضای مجازی و انتظاراتی که رئیس جمهور برای روبروه با این موضوعات می رود، گفت: در لایه فنی و تکنیکال، اشراف رئیس جمهور به لایه زیرساخت مهم است و انتظار این است که رئیس جمهور آینده کلان پروژه هایی که بر زمین مانده اند را دقیق تر پیگیری کنند. در این زمینه مهمترین لایه فنی، شبکه ملی اطلاعات است و رئیس جمهور باید برنامه های عملیاتی برای رسیدن به سطح مطلوب این پروژه ارائه دهد. در همین حال بحث سیستم عامل ملی به عنوان یک زیرساخت مهم در عرصه نرم افزاری و فضای مجازی کشور مطرح است. ابر پروژه پیام رسان ملی که با وجود تلاش های زیادی مثمر ثمر واقع نشد، بحث جویشگر ملی و مرورگر ملی و خودکفایی در ابزار دسترسی و دیوایس برای برآورده کردن نیازهای داخلی از دیگر مواردی است که رئیس جمهور در این لایه باید مورد توجه قرار دهد.

وی گفت: در لایه سیاسی بحث استقلال و حفظ مرزهای دیجیتال و به طور کل مرزهای حاکمیت ملی در عرصه فضای مجازی و امکان اعمال حاکمیت در مرزهای دیجیتال مطرح است. موضوع امنیت فضای مجازی برای فراهم کردن امنیت سرویس های حیاتی و پرکاربرد، قدرت در فضای مجازی (قدرت سایبری و قدرت نرم) به این معنی که مردم تحت تأثیر عملیات روانی دشمن و جنگ اطلاعاتی و شناختی قرار گیرند از دیگر موضوعاتی است که رئیس جمهور آینده باید برای آن برنامه داشته باشد. در زمینه روابط بین الملل نیز رابطه با قدرت های مرسوم و موجود فضای مجازی و ارتباط عمیق و دقیق با کشورهای منطقه و همکاری چند جانبه با کشورهایی که در عرصه فضای مجازی با ما همسو هستند، از دیگر مطالبات است.

این کارشناس با اشاره به لایه اقتصادی فضای مجازی که بحث اشتغال دیجیتال، دولت الکترونیک، بیمه و اقتصادیات در فضای مجازی را در بر می گیرد و لازم است که از تولیدکننده داخلی با جهتگیری درست، حمایت شود، گفت: در لایه اجتماعی و فرهنگی، محتوای فضای مجازی مطرح است. میزان آزادی های عمومی مردم، وبلاگ ارم گفتگو و احزاب باید در این فضا تعریف شود. اسلامیت در فضای مجازی با تاکید بر داشتن فضای مجازی پاک، مفید و ایمن از دیگر مطالبات از رئیس جمهور آینده است.

وی با بیان اینکه در لایه حقوقی و قضائی، رئیس جمهور آینده باید به سرعت اسناد بر زمین مانده در سیاستگذاری در شورای عالی فضای مجازی و شوراهای کلان دیگر را به تصویب برساند و اسناد جدیدی در لایه سیاستگذاری به عنوان قرارگاه اصلی فضای مجازی کشور به تصویب برساند، گفت: در زمینه قانونگذاری در بسیاری از موارد در فضای مجازی خلأ قانونی داریم و دولت باید متناسب با خلأ موجود، به مجلس لایحه دهد.

سیاح طاهری گفت: انقلاب اسلامی در فضای مجازی هنوز محقق نشده و امیدواریم در دولت آینده طلیعه حکمرانی اسلامی بر فضای مجازی را ببینیم.

نگاه تخصص محور باید از نگاه سیاست کاری جدا شود

در این نشست همچنین محمدمهدی حبیبی کارشناس فضای مجازی با تاکید بر اینکه فضای مجازی کشور مسموم است و رئیس جمهور آینده باید این فضا را از بین ببرد، گفت: باید نگاه تخصص محور در حوزه فضای مجازی جایگزین نگاه سیاستکارانه شود.

وی گفت: مدیریت بر فضای مجازی صرفاً مساله فنی نیست و موضوعات سیاسی و فرهنگی نیز با آن درگیر است. زندگی کردن در فضای مجازی نیازمند سواد پایه است و تا زمانی که طرح واحد، حرف واحد و همکاری در این فضا وجود نداشته باشد، نمی توان به آینده خوشبین بود.

این کارشناس با بیان اینکه صرف تغییر دولت مشکل فضای مجازی ما را حل نمی کند و ما طرح واحدی وابسته به آرمان های انقلاب در این فضا نداریم، گفت: دوستان تاکیدشان بر تحقق 10 درصدی اقتصاد دیجیتال است و سوال اینجا است که رسیدن به این رقم در فضایی که یک سرویس پایه داخلی در کشور وجود ندارد به چه معنایی است؟ آیا این اقتصاد به امضای امثال ترامپ و بایدن وابسته نیست؟

وی با انتقاد از عملکرد مسئولان وزارت ارتباطات در دفاع از پلتفرم کلاب هاوس و جرایم درنظر گرفته شده برای اپراتورها گفت. گوگل نرم افزار تلگرام طلایی را روی گوشی 40 میلیون کاربر ایرانی به صورت بی شرفانه ای حذف کرد و وزارت ارتباطات در دفاع از حقوق مردم کاری نکرد. اما اختلال در سرویس خارجی کلاب هاوس را تضییع حق مردم می داند. وزارت ارتباطات فقط بلد است برای داخلی ها شاخ و شانه بکشد.

در این نشست ابوالقاسم رجبی کارشناس فضای مجازی نیز با تاکید بر اینکه از نظر قانونگذاری فضای مجازی در شرایط ضعف قرار داریم و آنهایی که ایده فضای مجازی پاک را دنبال می کنند صدایشان به نهادهای قدرت نمی رسد، تاکید کرد: رئیس جمهور آینده باید به سمت کارکردهای مؤثر در این فضا برود. دولت آینده باید از ظرفیت لوایح 5 گانه ای که وزارت ارتباطات قول تصویب آنها را داده بود اما به آن عمل نکرد، استفاده کند.

وی گفت: ما به مانع زدایی در کسب و کارهای فضای مجازی نیاز داریم و این یک مطالبه از رئیس جمهور آینده است. برای شروع یک کسب و کار با بروکراسی عظیمی روبرو هستیم که ربطی به جناح های سیاسی ندارد و صدور مجوزهای متعدد در این فضا، به نقض حقوق بخش خصوصی می انجامد.